Dieta bezglutenowa musi być stosowana u osób cierpiących na celiakię oraz alergię na gluten. Przynosi korzyści u pacjentów z cukrzycą typu I, chorobą Hashimoto, autyzmem, czy zespołem jelita drażliwego. Najprawdopodobniej jest to związane ze zwiększonym występowaniem celiakii wraz z ww. chorobami.
W ostatnim czasie pojawiła się także moda na dietę bezglutenową. Coraz więcej osób wybiera produkty oznaczone jako „bezglutenowe” utożsamiając je z produktem zdrowym, czy też ekologicznym. Jeszcze do niedawna nikt z własnej, nieprzymuszonej woli nie decydowałby się na dietę bez glutenu. Uchodziła ona za dietę drogą, niesmaczną i trudną do przestrzegania. Dzięki „modzie na gluten free” zyskują wszyscy, którzy muszą lub chcą przestrzegać diety bezglutenowej. Na rynku pojawia się coraz więcej produktów oznaczonych znakiem przekreślonego kłosa, czy nazwanych bezglutenowymi, w restauracjach powstają specjalne menu, a w Internecie aż roi się od przepisów na smaczne dania bezglutenowe. Większa dostępność produktów to również ich niższa cena. Obecnie możemy wybierać w mąkach bezglutenowych takich jak: gryczana, kukurydziana, z nasion amarantusa, czy nawet z kasztanów jadalnych. W piekarniach dostaniemy różne pieczywo bezglutenowe, a w naszej zielarni chociażby pieczywo chrupkie czy też bułeczki bezglutenowe. A jeśli mamy ochotę na coś słodkiego, to polecam nasz bezglutenowy budyń, kisiel, galaretkę oraz herbatniki. Zawsze też możemy przyrządzić coś samodzielnie w domu!
Jak wygląda dziś w praktyce stosowanie diety bezglutenowej? Niezależnie od powodu, dla którego stosuje się tę dietę, należy przestrzegać następujących zasad:
- Wykluczenie produktów zawierających gluten (tabela 1) i zastąpienie ich bezglutenowymi odpowiednikami.
- Stosowanie diety bogatej w witaminy A, D, E, K, C, B12 i kwas foliowy oraz składniki mineralne, szczególnie wapń i żelazo.
- Ograniczenie spożycia cukru i słodyczy oraz produktów wysokoprzetworzonych.
- Uważne czytanie etykiet (gluten może być dodawany do różnych produktów; w teorii na etykiecie powinna być czytelna informacja że produkt może zawierać gluten, w praktyce niestety nie zawsze jest to stosowane).
- Wybieranie produktów z symbolem przekreślonego kłosa lub nazwanych „bezglutenowymi”.
- Dobra organizacja w kuchni (szczególnie jeśli pozostali domownicy nie są na diecie bezglutenowej):
- produkty bezglutenowe powinny znajdować się w odzielnych opakowaniach, najlepiej w osobnej szafce, by nie dopuścić do zanieczyszczenia glutenem,
- nie dodajemy do potraw produktów, których nie jesteśmy pewni, że są bezglutenowe,
- dania bezglutenowe i glutenowe przygotowujemy w osobnych naczyniach (garnki, patelnie, toster, deska do krojenia chleba, łyżka do mieszania np. makaronu),
- dania bezglutenowe przygotowujemy najpierw, następnie w tym samym naczyniu możemy przygotować danie glutenowe, nigdy na odwrót!
- Osoby na diecie bezglutenowej nie powinny korzystać ze wspólnych dżemów, masła itp. Aby uniknąć zanieczyszczeń wystarczy przełożyć część produktu do osobnego pojemniczka, z którego będzie korzystał tylko bezglutenowiec.
Aby żyło się łatwiej zaangażujmy w dietę bezglutenową wszystkich domowników! Potrawy praktycznie nie różnią się smakiem ani konsystencją, a i osobie chorej łatwiej przyzwyczaić się do zmian w towarzystwie i przy wsparciu najbliższych.
| Grupa produktów | Nie zawierają glutenu | Mogą zawierać gluten | Zawierają gluten |
| Produkty zbożowe | Zboża naturalnie niezawierające glutenu: ryż biały i brązowy, kukurydza, gryka, proso, amarantus, quinoa, mąki i kasze ze zbóż naturalnie bezglutenowych (np. kasza jaglana z prosa, gryczana), płatki ryżowe, skrobia kukurydziana, ryżowa i z tapioki, gotowe mieszanki mączne bezglutenowe, pieczywo i makarony z mąk bezglutenowych wykonane samodzielnie oraz kupne oznakowane znakiem „przekreślonego kłosa”, kaszki dla dzieci ryżowe i kukurydziane, chrupki kukurydziane, popcorn, owies bezglutenowy ( z zastrzeżeniami), bułka tarta bezglutenowa | Płatki śniadaniowe kukurydziane mogą zawierać słód jęczmienny, mąka kukurydziana, ryżowa, gryczana dostępne w sprzedaży ogólnej mogą być zanieczyszczone glutenem | Pszenica (i jej dawne odmiany, np. orkisz, płaskurka), pszenżyto, jęczmień, żyto, zwykły owies (ze względu na zanieczyszczenia), mąka pszenna, żytnia, jęczmienna, płatki pszenne, jęczmienne, żytnie, owsiane, kasza manna, kuskus, kasza jęczmienna (pęczak, mazurska, perłowa), musli, kasze owsiane, kaszki błyskawiczne zbożowe i mleczno – zbożowe, makaron pszenny, makaron żytni, pierogi, pyzy, kopytka, naleśniki,pieczywo – każde – jeśli nie jest oznaczone jako bezglutenowe (chleb biały i razowy, bułki, bagietki, maca, pumpernikiel, pieczywo chrupkie, precle), pieczywo cukiernicze suche (herbatniki, ciastka, wafle, biszkopty, pierniczki, sucharki, paluszki itp.), ciasta, ciastka, drożdżówki, pizza, bułka do hamburgera, bułka tarta |
| Mięso, ryby, jaja | Świeże nieprzetworzone mięso, ryby, jaja |
Wędliny (także te wysokogatunkowe typu szynka), zwłaszcza tzw. wędliny wysokowydajne, konserwy rybne i mięsne, wędliny podrobowe (kaszanka, pasztetowa, pasztet), wyroby garmażeryjne mięsne ( parówki,kotlety mielone, pulpety, hamburgery) |
Panierki do mięs i ryb oraz potrawy panierowane |
| Mleko i produkty mleczne | Mleko świeże, mleko w kartonie, mleko zagęszczane, mleko w proszku, kefir, maślanka, jogurt naturalny, nieprzetworzony ser biały, żółty | Jogurty owocowe, maślanki smakowe, napoje czekoladowe, produkty mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu, serki topione, śmietana (zagęstnik), tanie sery żółte (tzw. wyroby seropodobne); gotowe sery białe do serników (niektórzy producenci dodają błonnik pszenny), sery pleśniowe | Napoje mleczne z dodatkiem słodu jęczmiennego, produkty mleczne z ziarnami zbóż |
| Tłuszcze | Masło, smalec, margaryna, olej roślinny, oliwa z oliwek | Majonezy, gotowe sosy (dresingi) | Olej z kiełków pszenicy |
| Warzywa i przetwory z warzyw | Wszystkie warzywa (świeże, mrożone, konserwowane bez dodatków), strączkowe (groch, fasola, soczewica), ziemniaki, skrobia ziemniaczana | Sałatki z majonezem i dresingami o nieznanym składzie, przeciery pomidorowe, niektóre fasole w puszkach, placki ziemniaczane, produkty wegetariańskie typu kotlety sojowe, pasztety sojowe, majonezy sojowe | Warzywa smażone panierowane, warzywa z tartą bułką |
| Owoce | Wszystkie owoce (świeże, mrożone, konserwowane) | Owoce suszone, wsady owocowe | |
| Cukier, słodycze, desery | Cukier, dżem, miód, landrynki, ciasta i ciastka upieczone z dozwolonych produktów, kisiele i budynie domowe z mąki ziemniaczanej, ciasta i ciastka oznakowane znakiem „przekreślonego kłosa” | Guma do żucia, żelki, nadziewane cukierki, batony, gotowe budynie, lody, czekolada i czekoladki, chipsy | Ciasta i ciastka upieczone z niedozwolonych mąk lub z niedozwolonym proszkiem do pieczenia, słód jęczmienny |
| Napoje | Herbata, kawa naturalna, soki owocowe, wody mineralne, kompoty, napary z ziół, czyste alkohole | Niektóre tanie kawy rozpuszczalne, zwłaszcza aromatyzowane, czekolada do picia na gorąco, napoje owocowo-warzywne, alkohole z dodatkami smakowymi | Kawa zbożowa, kakao owsiane, napoje słodzone słodem jęczmiennym, piwo |
| Przyprawy | Sól, pieprz, zioła, jednorodne przyprawy, ocet winny, ocet jabłkowy, bezglutenowy sos sojowy Tamari | Jarzynki typu vegeta, mieszanki przypraw (np. curry), musztardy, keczupy, sosy w proszku gotowe dipy i dresingi | Zwykły sos sojowy |
| Zupy | Zupy domowe z dozwolonych produktów | Zupy w proszku (instant), niektóre kostki bulionowe | Zupy zaprawiane mąką, zupy z makaronem, z lanym ciastem |
| Inne | Proszek do pieczenia bezglutenowy, soda spożywcza, komunikanty niskoglutenowe | Preparaty do odchudzania, niektóre leki i preparaty wielowitaminowe, niektóre aromaty, cukier waniliowy | Zwykły proszek do pieczenia, hydrolizowane białko roślinne, seitan (zastępnik mięsa stosowany przez wegetarian) komunikanty z mąki pszennej, zwykłe opłatki świąteczne |
Źródło: http://www.celiakia.pl/produkty-dozwolone/
Zapraszamy Państwa do naszych Zielarni Dr.Optima.